Poławiacze Pereł – moja nowa gra szkoleniowa

Właśnie ukazała się nowa gra szkoleniowa, autorstwa mojego i Marcina Łączyńskiego. Atorami grafik jest Gosia Malus i Marcin Łączyński. Gra powstała w dwóch wersjach językowych; polskiej i angielskiej. Została również przetłumaczona na język holenderski.

Gra powstała w Pracowni Nauki i Przygody na potrzeby warsztatów, szkoleń spotkań i programów rozwojowych dla osób wolontariackich, członkowskich i pracujących w organizacjach pozarządowych. Podstawę teoretyczną gry stanowi model noblistki Elinor Ostrom (ang. common-property resources) (nawiązujący do pojęcia „tragedii wspólnego pastwiska” (ang. The Tragedy of the Commons) autorstwa ekologa Garretta Hardina) oraz model „Skala Współpracy” autorstwa Floora Vullingsa i Pietera Schoe.

“Poławiacze Pereł” są pierwszą grą na świecie nawiązującą do Skali Współpracy i powstała w ramach projektu „Skala Współpracy dla ngo„, współfinansowanego przez Narodowy Insytut Wolności.

Gra, w nakładzie 120 egzemplarzy, została dostarczona do organizacji pozarządowych na terenie całego kraju oraz trenerów pracujących m.in. w 3. sektorze. Nie ma możliwości zakupienia jej na zasadach komercyjnych.

Do jakiej historii zapraszamy osoby grające?

Gracze wcielają się w role poławiaczy pereł i wodorostów w tropikalnej lagunie. Z wyłowionych przez siebie zasobów, tworzą biżuterię, którą próbują sprzedać na lokalnym, bardzo konkurencyjnym rynku. Zasoby w lagunie są dosyć ograniczone i wolno się odradzają. Niewłaściwa strategia może prowadzić do przetrzebienia morskiego życia i utraty źródła utrzymania poławiaczy.

Poławiacze pereł w lagunie to metafora organizacji działającej w zmiennych warunkach, którą tworzą zróżnicowane osoby, działające czasem indywidualnie a niekiedy zespołowo, aby zarządzać i korzystać ze wspólnych zasobów. Czasami potrzebują określenia i realizowania wspólnego celu, innym razem wolą testować konkurowanie ze sobą w celu osiągnięcia jak największych korzyści. Aby to osiągnąć, stosują różne strategie i działania (w grze odzwierciedlone w „kartach akcji”) – z których niektóre wydają się być bardziej kooperacyjne, neutralne lub konfrontacyjne.

Wspólne łowienie, zarządzanie zasobami i handel w lagunie wymaga wielu uzgodnień, sprawdzania zasad, podziału ról.. Ze względu na wielość interakcji, presję czasu i wiele emocji pojawiających się w grze, stanowi ona doskonały trening wyzwań związanych ze współpracą, konkurencją i komunikacją w organizacji.

Dla kogo?

• Gra została zaprojektowana z myślą o osobach grających w wieku 13+.
• Liczba graczy: min. 6 max. 24.
• Gra prowadzona jest przez 1 lub 2 osoby (w zależności od liczebności grupy).
• Gra jest możliwa do zastosowania zarówno w grupach które świetnie się znają, jak i dla nieznajomych.
• Rozgrywka trwa 1,5h-2h + omówienie.  Może być częścią całodniowego warsztatu. 

Zastosowanie

Grę polecamy do rozgrywania z zespołami osób działających w organizacjach, w kontekście refleksji i treningu różnych typów współpracy, szczególnie z zastosowaniem modelu “Skala Współpracy”.

Gra została zaprojektowana jako część warsztatów dotyczących pracy z tym właśnie modelem, jednak może być rozgrywana w różnych kontekstach np. w ramach pierwszych warsztatów dla nowych wolontariuszy czy pracowników, gdy chcemy zapoznać ich z wartościami i normami w organizacji.

W grze pozornie chodzi o połowy, tworzenie bransoletek i handlowanie nimi –  jednak jest to tylko metafora. W rzeczywistości gra dotyczy radzenia sobie z dylematami działania przy ograniczonych zasobach (czas, wiedza, zasoby naturalne, waluta), roli każdego uczestnika/członka/członkini w realizacji strategii i misji organizacji, ​konsekwencji przyjmowania różnych strategii współdziałania od konkurencyjnej – poprzez wycofaną – aż do próby synergicznego działania.

Cel gry jest sformułowany w sposób, który umożliwia jego różną interpretację. Inaczej można go rozumieć z perspektywy indywidualnego gracza, a inaczej z punktu widzenia całej organizacji. Obie perpektywy mogą być sprzeczne lub możliwe do pogodzenia. Zaplanowanie i realizacja możliwie jak najlepszej strategii w kontekście osiąganych rezultatów wymaga współpracy i zaufania oraz znacząco wpływa na atmosferę panującą w zespole.​

Część decyzji graczy ma znaczący wpływ na innych. To sprawia, że zbudowanie zaufania staje się wyzwaniem. Gracze często próbują umówić się na wspólne podejmowanie decyzji jednak możliwe są zarówno blefy, zwroty akcji, sabotaże i porzucanie wspólnych ustaleń jak i bardzo konsekwentne trzymanie się podjętych decyzji. Otwarta komunikacja, trzymanie się ustaleń i budowanie zaufania pomiędzy graczami ma znaczący wpływ na wynik gry oraz atmosferę w grupie. Uczestnicy przez całą rozgrywkę sprawdzają na ile mogą ufać trzymaniu się wspólnych ustaleń i czy potrzebne są mechanizmy nadzoru i konrtoli? Zachęcani do eksperymentowania, testują różne strategie sprawdzając jakie mają one konsekwencje dla gry i jej atmosfery?

Dzięki refleksji i omówieniu doświadczeń z gry, pośród członków/członkiń organizacji możliwe jest podniesienie świadomości i namysł nad tym:

• jak różne elementy gry oraz podejmowane decyzje wpływają na moją motywację i realizowaną strategię?
• co sprzyja budowaniu atmosfery zaufania i współpracy, a co ją rujnuje?
• czy konkurowanie jest przeciwieństwem kooperowania?
• jak się mają moje indywidualne cele do celów całej organizacji?
• jak mogę działać w sposób zrównoważony w świecie zagrożonych zasobów?
• jak atmosfera w zespole wpływa na moją chęć wchodzenia w nowe role i zmianę założonej strategii?
• jak moje decyzje, i sposób w jaki je komunikuję, wpływają na atmosferę i sposób działania innych?
  • na ile potrzebuję nadzoru i kontroli w grupie w sytyacji ograniczonego zaufania?
  • jak perspektywa krótko lub długoterminowa wpływa na podejmowane przeze mnie deyczje?
  • jak reaguje, gdy inni członkowie zespołu zachowują się w inny sposób niż się spodziewam?

Refleksja po grze może przynieść odpowiedzi na pytania:

• Jakie zachowania i decyzje wpływają na budowanie relacji w atmosferze współpracy, stagnacji lub konfliktu?
• Jak planować działania indywidualne w kontekście wspólnych celów?
• Co jest potrzebne w naszej organizacji, aby praca odbywała się w atmosferze pożądanej współpracy?
• Jak chronić zaufanie i dobrą atmosferę w zespole gdy działamy w realiach dużej konkurencji czy presji wywołanej brakiem zasobów (np. czasu, „rąk do pracy”) ?
• Jakie są nasze nawykowe sposoby działania w sytuacji pod presją i ograniczonych zasobach oraz czy chcemy je zmieniać?

Co możemy zaobserwować w grze?

Pretekstem do rozgrywki jest wcielenie się w role poławiaczy. Początkowym wyzwaniem jest zrozumienie zasad i prawidłowości rządzących laguną.

Gra została celowo zaprojektowana tak, aby miała w sobie wyzwania analityczne; wymagające strategicznego myślenia, analizy, kalkulacji oraz zadania związane bardziej z działaniami z innymi ludźmi; wymagające wywierania wpływu np. negocjacji, przekonywania, zarządzania dyskusją, podsumowania ustaleń.  W grze możliwe jest również tworzenie niejawnych, „cichych” sojuszy co wymaga dyskrecji i umiejętności negocjacji. Gracze naturalnie wybierają ten obszar, który jest bliższych ich preferencjom i nawykowym sposobom działania, co pomaga w zaangażowaniu się w rozgrywkę.

Mechanika i fabuła gry odnosi się wprost do Skali Współpracy. W toku przebiegu rozgrywki można zaobserwować zachowania charakterystyczne dla pozostawania w trzech, zdefiniowanych przez model, “światach” współdziałania oraz zachowania i decyzje, które umożliwiają poruszanie się po skali.

Dla lepszego zrozumienia tych mechanizmów oraz możliwych interwencji, zachęcamy do zapoznania się z podstawą modelu. Wiele informacji na ten temat można znaleźć na stronie Skali Współpracy, w serwisie edukacji dorosłych EPALE, książkach i innych źródłach rozwojowych.

Osoby w rolach trenerskich, konsultanckich i coachujących, zainteresowane pogłębieniem wiedzy o stosowaniu Skali, zapraszamy na szkolenie certyfikacyjne.